HỆ THỐNG THÔNG TIN MÔI TRƯỜNG

1. Khái quát hệ thống

Hệ thống bao gồm các phần mềm và Cơ sở dữ liệu môi trường đã được xây dựng trên cơ sở hướng dẫn của Tổng cục Môi trường, yêu cầu thực tiễn quản lý nên sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu cho công tác Quản lý môi trường từ cấp Tỉnh, huyện và xã. Do mã nguồn do Trung tâm Công nghệ thông tin xây dựng nên việc phát triển, chỉnh sửa và bảo trì rất thuận lợi, nhanh chóng và có khả năng ứng dụng rộng rãi trên toàn quốc.

1.1. Công nghệ áp dụng

- Loại hình ứng dụng: Desktop GIS và WebGis;

- Mô hình ứng dụng: Client/Server;

- Môi trường để lập trình phát triển ứng dụng: Microsoft Visual Studio .NET kết hợp các công nghệ nền của Esri phiên bản 10.3 như: ArcGis Engine Developer Kit, ArcGIS Server;

- Hệ quản trị CSDL Oracle 11g kết hợp với ArcGIS Server của Esri để quản trị CSDL thuộc tính và không gian theo mô hình Geodatabase.

- Phần mềm SCADA dùng để điều khiển tự động hóa và chuẩn OPC.

1.2. Quy mô quản lý

Hệ thống được thiết kế phục vụ công tác quản lý môi trường từ cấp Tỉnh đến huyện, xã và các Sở, Ban, ngành và doanh nghiệp có liên quan. Hệ thống vận hành trên môi trường mạng Internet nên không giới hạn về không gian và thời gian sử dụng.


Mô hình quản lý

Cấp tỉnh:

- Trung tâm Công nghệ thông tin thu thập, cập nhật Cơ sở dữ liệu thông qua việc thực hiện Kế hoạch thu thập và quản lý dữ liệu về Tài nguyên và Môi trường hàng năm.

- Chi cục Bảo vệ môi trường sử dụng các phần mềm để khai thác dữ liệu phục vụ cho công tác kiểm tra, quản lý, cập nhật Cơ sở dữ liệu, tìm kiếm tuyến đường đi đến doanh nghiệp; tra cứu kết quả quan trắc tự động, liên tục nước thải, khí thải do các trạm quan trắc tại doanh nghiệp truyền về, trích xuất dữ liệu để xây dựng các Báo cáo.

Cấp huyện và cấp xã (phường):

- Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND xã (phường) sử dụng tài khoản được cung cấp để tra cứu dữ liệu phục vụ công tác quản lý trên địa bàn.

- Lãnh đạo các cấp: thực hiện tra cứu nhanh dữ liệu chi tiết của từng thành phần môi trường, từng doanh nghiệp hoặc thông tin tổng hợp.

- Người dân: Xem thông tin về quan trắc môi trường được tính toán tự động liên tục dưới dạng chỉ số, màu sắc.

- Doanh nghiệp: thực hiện kê khai nộp phí Bảo vệ môi trường, Báo cáo chất thải rắn, giám sát hành trình vận chuyển chất thải nguy hại của doanh nghiệp mình phát sinh, tiếp nhận các thông tin, văn bản và phản ánh các kiến nghị trên phần mềm.

Xem thêm
2. Các module của hệ thống

2.1 Module quản lý môi trường

- Các Chức năng Quản trị: Tạo tài khoản, phân quyền người dùng, xem nhật ký thao tác (các thao tác của người sử dụng đã thực hiện trên phần mềm), quản lý các danh mục.


Phân quyền người dùng

Chức năng bản đồ

- Chức năng về bản đồ: giúp người sử dụng thao tác trên bản đồ, phóng to, thu nhỏ. Đặc biệt, dựa trên kinh nghiệm của nhiệm vụ Xây dựng hệ thống giám sát hành trình chất thải nguy hại, phần mềm được tích hợp thêm chức năng dẫn đường đến doanh nghiệp trên bản đồ GoogleMap rất trực quan, đáp ứng cho nhu cầu đi đến doanh nghiệp mà không phải nhớ hoặc phải cử người biết đường đi được. Bên cạnh đó, phần mềm còn liên kết với hồ sơ địa chính của doanh nghiệp nhằm đảm bảo sự thống nhất trong quản lý về tài nguyên và môi trường của cơ quan quản lý đối với doanh nghiệp.

- Chức năng quản lý hiện trạng môi trường: quản lý mạng lưới quan trắc, chất lượng các thành phần môi trường được quan trắc, liên kết với Module quản lý quan trắc để truy vấn, tính toán các chỉ số WQI, AQI tự động, hiển thị trên bản đồ mạng lưới quan trắc. Để trực quan, dễ dàng cho công tác quản lý, phần mềm còn có chức năng tổng hợp, vẽ biểu đồ diễn biến các thông số theo sự lựa chọn của người sử dụng.


Quan trắc nước gián đoạn

- Chức năng Quản lý các nguồn gây ô nhiễm:

Việc quản lý các nguồn gây ô nhiễm trước đây thực hiện trên giấy tờ rời rạc khiến Cơ quan quản lý mỗi lần tổng hợp thông tin của nguồn gây ô nhiễm gặp nhiều khó khăn và mất nhiều thời gian. Chức năng này tổng hợp liên kết thông tin các tiến trình thay đổi của dự án, các thủ tục môi trường, các thông tin điều tra, kiểm tra, truy vấn được các thông tin về quan trắc hiện trạng môi trường của dự án giúp cho Cơ quan quản lý dễ dàng tổng hợp thông tin, kiểm tra, xử phạt khi có ô nhiễm xảy ra, theo dõi quá trình xử lý ô nhiễm tại các dự án đó…


Quản lý nguồn gây ô nhiễm

- Chức năng Quản lý các thủ tục môi trường: quản lý các hoạt động thẩm định về môi trường trước khi dự án đi vào hoạt động, hoạt động kiểm tra, xác nhận hoàn thành các công trình Bảo vệ môi trường, các file Scan về các thủ tục môi trường cũng được tích hợp tại đây, đảm bảo phục vụ cho công tác quản lý.


Quản lý nguồn gây ô nhiễm

- Chức năng Quản lý kiểm soát ô nhiễm: Quản lý các biện pháp giảm thiểu; thống kê kiểm soát ô nhiễm, nhập khẩu phế liệu, điểm thu hồi sản phẩm thải bỏ theo Quyết định số 357/QĐ-TCMT của Tổng cục Môi trường.

- Chức năng Quản lý chất thải nguy hại: Quản lý chất thải nguy hại, báo cáo hành nghề, thống kê quản lý CTNH, kết nối với phần mềm Báo cáo chất thải nguy hại trực tuyến tạo thành một hệ thống khép kín để cập nhật kịp thời các dữ liệu về Chất thải nguy hại của doanh nghiệp.

- Chức năng Quản lý lưu vực sông: Quản lý các chương trình, dự án về lưu vực sông, hiện trạng môi trường lưu vực sông, thống kê các nguồn thải đổ vào lưu vực sông và các thống kê khác có liên quan đến lưu vực sông.

- Chức năng Quản lý nhạy cảm, sự cố môi trường, tai biến thiên nhiên và thiên tai: Quản lý các sự cố tràn dầu và thống kê, báo cáo về các sự cố này.


Quản lý sự cố môi trường

- Chức năng quản lý về Truyền thông môi trường: Quản lý ấn phẩm, cuộc thi, mạng lưới, tin bài, sự kiện truyền thông và thống kê báo cáo.

Xem thêm

2.2. Module Quản lý quan trắc môi trường:

- Chức năng truyền dữ liệu quan trắc tự động, liên tục: Dữ liệu quan trắc được tự động truyền về Trung tâm Công nghệ thông tin thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, tần suất 5 phút/lần. Nếu lần truyền lần 1 gặp sự cố, Trung tâm không nhận được dữ liệu, dữ liệu đã được lưu trữ trong datalogger sẽ truyền lại lần 2 cho đến khi Trung tâm nhận đầy đủ dữ liệu.


Mô hình truyền nhận dữ liệu quan trắc

- Chức năng tiếp nhận, tích hợp dữ liệu quan trắc tự động, liên tục: đọc, giải mã dữ liệu đã được mã hóa thành file có cấu trúc, đảm bảo hoạt động liên tục 24/7, tự khởi động khi hệ điều hành Windows được khởi động.

- Chức năng xử lý dữ liệu: Thông qua chức năng này Trung tâm Quan trắc và Kỹ thuật Môi trường xử lý dữ liệu, loại bỏ các dữ liệu sai (không sửa được dữ liệu). Sau khi xử lý dữ liệu chính thức trở thành dữ liệu được tích hợp vào Cơ sở dữ liệu về Tài nguyên và Môi trường. Dựa trên các tiêu chí cài sẵn, phần mềm sẽ đánh dấu màu đỏ đối với các kết quả vượt quá ngưỡng đo của thiết bị, vượt Quy chuẩn cho phép, kết quả âm,…


Xử lý dữ liệu

- Chức năng cảnh báo: phần mềm chạy liên tục để rà soát dữ liệu, khi phát hiện kết quả vượt Quy chuẩn cho phép hoặc không nhận được dữ liệu từ trạm truyền về sẽ phát đi Email, SMS cảnh báo. Các số điện thoại, địa chỉ Email do người sử dụng cài đặt cho phần mềm.

- Chức năng công bố thông tin: tính toán chỉ số WQI, AQI, công bố trên trang thông tin điện tử của Sở và Panô điện tử. Việc hiển thị trên Panô điện tử đã được thiết kế tương thích với độ phân giải cỉa Panô điện tử bằng LED. Chức năng này tự động đọc dữ liệu quan trắc thủ công, gián đoạn để tính toán và công bố chung với dữ liệu quan trắc tự động, liên tục.


Công bố kết quả quan trắc

- Chức năng điều khiển từ xa: từ Trung tâm Công nghệ thông tin, khi cần xuất lệnh điều khiển cho thiết bị bơm lấy mẫu, người sử dụng chỉ cần click chuột vào nút lấy mẫu, lệnh điều khiển sẽ được mã hóa, truyền qua sóng GSM/GPRS đến modem đặt tại trạm và xuất lệnh điều khiển bơm.

2.3. Module Quản lý chất thải rắn và giám sát hành trình vận chuyển chất thải nguy hại.


Mô hình hoạt động

- Chức năng Quản lý người sử dụng: xem thông tin người sử dụng, cấp quyền cho người dùng tương ứng với các tập quyền và lĩnh vực người sử dụng quản lý. Có thể cập nhật hoặc xóa quyền của người sử dụng.


Quản lý người sử dụng

- Chức năng Đăng ký lộ trình và thời gian vận chuyển chất thải nguy hại của từng xe vận chuyển mà doanh nghiệp đang sử dụng để vận chuyển chất thải nguy hại. Căn cứ trên lộ trình đã đăng ký, phần mềm hỗ trợ cảnh báo khi phương tiện đi sai lộ trình đã đăng ký. Cơ quan môi trường quản lý lộ trình và thời gian vận chuyển chất thải nguy hại của các phương tiện vận chuyển chất thải nguy hại của từng doanh nghiệp.

- Chức năng Quản lý phương tiện vận chuyển chất thải nguy hại: tra cứu thông tin chi tiết các điểm xe di chuyển theo khoảng thời gian. Từ các số liệu thống kê có thể biết được tín hiệu truyền về của xe giám sát có liên tục hay bị mất tín hiệu không.

- Chức năng Quản lý hành trình phương tiện vận chuyển chất thải nguy hại: Các phương tiện vận chuyển đều được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Chức năng giám sát hành trình các xe vận chuyển chất thải nguy hại giám sát trực tuyến một hoặc nhiều phương tiện; vẽ lộ trình các di chuyển.


Giám sát hành trình xe

- Chức năng quản lý thông tin Kê khai chất thải rắn: dành cho Doanh nghiệp vào kê khai thông tin, nộp báo báo trực tuyến trên mạng Internet. Kê khai các thông tin chung, thông tin về chất thải nguy hại, chất thải thông thường phát sinh, liên chứng từ hay hợp đồng chuyển giao CTNH, hỗ trợ xuất báo cáo theo mẫu, đính kèm file và nhận file văn bản do Sở Tài nguyên và Môi trường phát hành.

- Chức năng quản lý lịch sử hành trình: xem lại lộ trình di chuyển của phương tiện vận chuyển chất thải nguy hại trong khoảng thời gian. Vẽ lại lộ trình đi chuyển dựa trên các điểm tọa độ mà thiết bị giám sát hành trình truyền dữ liệu về.


Lịch sử hành trình

- Chức năng cảnh báo bằng Email, SMS: cảnh báo qua Email hoặc qua SMS khi phương tiện vận chuyển chất thải nguy hại đi sai lộ trình đăng ký trước.

- Chức năng tiếp nhận dữ liệu GPS: Service được xây dựng để đọc dữ liệu từ các thiết bị giám sát truyền về. Service chạy liên tục và tự động trên hệ thống máy chủ.

- Chức năng Quản lý chuyển giao chất thải nguy hại, hoạt động theo quy trình chuyển giao:

Bước 1: Chủ nguồn thải nhập thông tin chất thải vào phần mềm trên mạng Internet, xuất chứng từ Chứng từ chất thải nguy hại cho tài xế vận chuyển đến nơi xử lý. Khi xuất chứng từ Chứng từ chất thải nguy hại module sẽ tự động giám sát hành trình xe vận chuyển.

Bước 2: Người vận chuyển mang Chứng từ chất thải nguy hại và chở chất thải đến nơi xử lý. Tại nơi xử lý, nhân viên tiếp nhận chất thải vào hệ thống nhập thông tin chất thải nhận từ người vận chuyển và nhập thông tin chứng từ. Chức năng quản lý chuyển giao Chất thải nguy hại giúp đơn vị quản lý giám sát được lượng chất thải từ nơi thải ra chuyển đến nơi xử lý bị thiếu hụt hay đầy đủ. Giám sát trực tuyến các xe vận chuyển chất thải nguy hại khi phương tiện bắt đầu nhận chất thải từ chủ nguồn thải.

Xem thêm

Phần mềm khác:

Phần mềm “Quản lý thu và nộp phí Bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp và chất thải rắn” được xây dựng bằng ngôn ngữ lập trình C#, vận hành trên môi trường mạng Internet giúp người dùng có thể sử dụng mọi thời điểm, không giới hạn không gian sử dụng.


Phần mềm khai báo phí BVMT

- Chức năng Quản lý tài khoản người sử dụng: đăng nhập, quản lý thông tin người sử dụng.

- Chức năng Quản lý doanh nghiệp: doanh nghiệp khai báo, cập nhật các thông tin về doanh nghiệp mình và các cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc mình quản lý. Các doanh nghiệp còn xem dược danh mục và chi tiết các tờ khai đã nộp, các thông báo của Sở Tài nguyên và Môi trường, Chi cục Bảo vệ môi trường gửi.

- Chức năng Quản lý tờ khai nộp phí: giúp doanh nghiệp kê khai để nộp phí, căn cứ kê khai, xem trước tờ khai, in tờ khai và nộp tờ khai qua mạng. Cơ quan quản lý có thể tiếp nhận hoặc trả lại tờ khai để doanh nghiệp bổ sung.

- Chức năng Thẩm định tờ khai: cơ quan quản lý sau khi tiếp nhận tờ khai, phần mềm tự động tính toán, đề xuất mức phí phải nộp cho từng doanh nghiệp. Cơ quan quản lý có thể chấp nhận hay thay đổi mức phí, kết quả các thông số của nước thải dùng để tính phí, xuất thông báo phí và cập nhật số dư đầu kỳ, số nộp thiếu, nộp thừa của doanh nghiệp.

- Chức năng Báo cáo tình hình nộp phí của cấp huyện: phần mềm hỗ trợ cho phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện Báo cáo tình hình thu phí Bảo vệ môi trường đối với nước thải theo Biểu mẫu quy định và đính kèm file.

- Chức năng Quản lý thu phí: phục vụ công tác quản lý số phí thu được, in Biên lai thu phí, tổng hợp số dư,...


Quản lý thu phí

- Chức năng Cảnh báo tự động: phục vụ cảnh báo , nhắc nhở Doanh nghiệp lập tờ khai và liệt kê danh sách các doanh nghiệp chưa kê khai nộp phí cho cơ quan quản lý.

Trung tâm Công nghệ thông tin